Sayıştay’dan Çarpıcı Rapor: Ercan Havalimanı’nda 59 Milyon Euro’luk Yükümlülük

Ek Sözleşme No:5 İle 59 Milyon Euro’luk Yükümlülük, Kamu Zararı Ve Denetimsizlik Bulguları

KKTC Sayıştay Başkanlığı, Ercan Devlet Havaalanı’nın işletme haklarının devrine ilişkin Ek Sözleşme No:5 kapsamında üstlenilen 59 milyon Euro’luk mali yükümlülük ve ciro paylaşım bedellerine ilişkin kapsamlı denetim raporunu yayımladı. MD 17/2025 numaralı ve 11 Aralık 2025 tarihli rapor, sözleşme sürecinden tahsilata, bütçe kayıtlarından denetimsiz bırakılan gelir kalemlerine kadar çok sayıda kritik usulsüzlük ve kamu yararı tartışmasını gün yüzüne çıkardı.

Sayıştay, pandemi döneminde “mücbir sebep” hükümleri gereği işletme süresine eklenmesi gereken zamanın, süre uzatımı yerine bedel karşılığı satın alındığını, bu çerçevede Ek Sözleşme No:5 ile 59 milyon Euro ek mali yükümlülük üstlenildiğini tespit etti. Raporda, bu tercihin esas sözleşme hükümleriyle çeliştiği, kamu yararının oluştuğunu gösteren herhangi bir resmi belgenin sunulmadığı açıkça vurgulandı.

Merkez Bankası varsayımlarıyla yapılan hesaplamalara da dikkat çekilen raporda, yolcu artışı ve gelir projeksiyonlarının iyimser varsayımlara dayandığı, gerçekleşmemesi halinde kamu aleyhine sonuçlar doğabileceği belirtildi. %3 iskonto ile belirlenen 59 milyon Euro’nun, farklı iskonto oranlarında daha düşük bir bugünkü değere karşılık gelebileceği ifade edildi.

Denetimde, ciro paylaşım bedellerinin gayrisafi ilkesine aykırı biçimde kaydedildiği, bütçede ödenek açılmadan kesinti yöntemiyle ödeme yapıldığı, harcama belgesi ve resmi ödeme kayıtlarının düzenlenmediği bulgularına yer verildi. Ayrıca döviz cinsi alacaklarda yanlış kur uygulamaları yapıldığı, bu durumun da mevzuata aykırılık oluşturduğu kayda geçti.

Raporda en dikkat çeken başlıklardan biri de tahsil edilemeyen ciro paylaşımları ve taksitlendirmeler oldu. Bakanlar Kurulu kararlarına rağmen, bazı dönemlerde tahakkuk eden tutarların zamanında tahsil edilmediği, gecikme zamlarının uygulanmadığı ve Maliye’nin gerekli tahsil süreçlerini işletmediği tespit edildi.

Sayıştay, 2018’den bugüne kadar olan dönemlerde kapsamlı bir denetimin yapılmadığını, bazı yıllara ait tahsilat makbuzlarının kuruma sunulmadığını, gelir kalemlerinin doğruluğunun beyan esasına göre kabul edildiğini ve bunun teyit edilemediğini bildirdi. Ciro paylaşım oranının %47,80 olduğu belirtilmesine rağmen, bu oranın tüm gelirleri kapsayıp kapsamadığının denetlenmediği ifade edildi.

Raporda ayrıca, Gelir ve Vergi Dairesi kayıtlarına göre şirketin yüz milyonlarca TL tutarında borcu bulunmasına karşın Ek Sözleşme No:5 kapsamında ödemelerin sürdüğü, borcu olanlardan yapılması gereken %30 kesinti uygulamasının işletilmediği de yer aldı. Teminat mektuplarındaki kur farkı düzenlemesinin ise, tazmin halinde kamu aleyhine sonuç doğurabileceği uyarısı yapıldı.

Sayıştay, tüm bu bulguların KKTC Hukuk Dairesi (Başsavcılık) bilgisine getirilmesi gerektiği sonucuna vardı. Taslak raporun ilgili bakanlıklara gönderildiği, ancak nihai raporun yayımlandığı tarihe kadar herhangi bir yazılı görüş sunulmadığı da raporda not düşüldü.