Kıbrıs’ta çözümün anahtarı olabilecek iki trilyon metreküplük doğalgazın kronolojisi…

Kıbrıs’ta müzakerelerin devamı, adil ve eşitlikçi bir anlaşmaya ulaşmak için büyük önem taşıyor. Ancak Kıbrıs meselesinde şimdi yeni bir belirleyici faktör var. Adanın çevresindeki zengin doğal gaz yatakları. Bunların işletmeye açılması ancak “Birleşik Kıbrıs”ın inşa edilmesiyle mümkün olabilecek. Bu aslında Türk tarafının yaklaşımı.Son dönemde Kıbrıs’ta taraflar arasındaki gerginliğin kaynağı haline gelen ama gerçekte “çözüm için fırsat olabilecek” doğalgaz alanları ve bunların işletilmesi Atina’daki Türkiye-Yunanistan görüşmelerinin ana gündem maddesi olacak. Şimdi, son 7 yılda bölge ülkelerinin en önemli enerji gündem maddesi haline gelen “Kıbrıs doğalgazının” kronolojisini hatırlayalım. Kıbrıs’ta çözümün anahtarı olabilecek “doğalgaz” konusuna ana hatları ile bakalım:Doğu Akdeniz’de tahmini rezervi iki trilyon metreküpten fazla olan doğalgaz Kıbrıs görüşmelerini etkiliyor. Çünkü İsrail ve Kıbrıs açıklarındaki doğalgazın en uygun maliyetle Avrupa’ya taşınması için Türkiye’nin de devrede olması şart. Avrupa pazarına ulaşacak ve Rus doğalgazına rakip olacak yeni bir hattın önünü açması beklenen Kıbrıs müzakereleri, AB’nin yanı sıra Moskova, Washington ve Tel Aviv’in de yakın takibinde.Doğu Akdeniz’de İsrail açıklarında 2010’da bulunan doğalgazın yine aynı dönemde Kıbrıs açıklarında bulunan doğalgazla birlikte Avrupa’ya taşınması gündemde. Bu, Avrupa’nın gaz ihtiyacı ve enerji güvenliği için önemli.Güney Kıbrıs Rum yönetimi 2013’te adanın çevresinde tek taraflı olarak doğalgaz arama çalışmları başlattı. Bu nedenle Kıbrıs müzakereleri 7 ay süreyle durdu.İsrail ve Kıbrıs adası açıklarındaki sahalardan çıkacak doğalgazı önce Girit adasına, oradan da Yunanistan’a taşıyacak bir boru hattı için de çalışmalara başlandı. Hattın adı Doğu Akdeniz doğalgaz boru hattı.Türk bandıralı sismolojik araştırma gemisi Barbaros Hayrettin Paşa 20 Ekim 2014 sabahı KKTC ile Türkiye’nin yaptığı anlaşma çerçevesinde Münhasır Ekonomik Bölge’ye girerek doğalgaz arama çalışmalarına başladı.Güney Kıbrıs Rum yönetimi 2016 başında adanın güneyinde doğalgaz aramak için ihale açtı. KKTC ve Türkiye bir kez daha bu girşimi “uluslararası hukuka aykırı” olarak niteledi. Adanın asli unsuru olarak Türk tarafının katılımı olmadan bu tür girişimlere KKTC ve Türkiye’nin en sert tepkiyi göstereceği açıklandı.
2016 mart ayında İsrail ve Güney Kıbrıs hidrokarbon yataklarını birleştirerek Yunanistan üzerinden Avrupa’ya taşıyacak bir boru hattı oluşturulması yönünde mutabakat metni imzaladı. Bu üç ülke arasında elektrik bağlantısı sağlanması konusunda işbirliği yapılacağı açıklandı.NTV